Duurzaamheid, constructief ontwerpen en bestaande bouw zijn drie componenten die gedurende mijn studie aan de NHL Hogeschool een centrale rol hebben gespeeld. In mijn afstudeerscriptie ‘Bevingsbestendig Renoveren Groningen – een kennisgebied in beweging’ worden deze onderdelen gecombineerd.
Door de aardgaswinning in Groningen ontstaan er geïnduceerde aardbevingen. Deze onderscheiden zich significant van tektonische aardbevingen. Er is in Nederland zeer weinig ervaring met hoe de krachten van de geïnduceerde bevingen kunnen worden berekend op een wijze die voorspellende waarde heeft voor de praktijk.
De casus van dit onderzoek is een portiekflat in Bedum, gebouwd in 1952. De huidige eigenaar, Woningstichting Wierden en Borgen, wil deze flat renoveren waarbij de constructieve gemetselde wanden van buitenaf worden versterkt met vezelversterkt composiet. Het gebouw krijgt tevens een energetische upgrade.
Tijdens het onderzoek bleek ten gevolge van voortschrijdend inzicht dat de hoofdvraag niet beantwoord kon worden. Exploratief onderzoek lag meer voor de hand waarbij de huidige kennislacunes, vragen, discussies en houdbaarheid van aannames in kaart zijn gebracht. Het conceptueel model is hiermee opgeschaald naar een hoger niveau, waarbij de invalshoeken van de leverancier, adviseur, gebouweigenaar en politiek zijn beschouwd. Bij ieder niveau is nog een gebrek aan kennis. Door middel van het Multilevel Design Model van Peter Joore zijn de belangrijkste vragen in kaart gebracht.
- Maatschappij: het perspectief van de politiek blijkt uit de huidige stand van zaken omtrent normeringen en beleid.
- Systeem: het perspectief van de gebouweigenaar, in dit geval woningstichting Wierden en Borgen, geeft inzicht in de financiële en maatschappelijke afwegingen.
- Service: het perspectief van de adviseur, in dit geval de constructeur, toont de lacunes op het gebied van berekeningsmethodieken en –software.
- Product: het perspectief van de leverancier, in dit geval Mapei, toont de actuele status van de toepassing van vezelversterkt composiet bij gemetselde wanden in Groningen.
Uit dit onderzoek bleek dat de methode om gemetselde wanden te versterken met vezelversterkt composiet in de Groningse situatie nog onvoldoende is onderzocht. De versterkingsopgave van woningen met een gemetselde constructie is zeer complex en tijdrovend. Ondanks dat de urgentie hoog ligt om bestaande gebouwen zo snel mogelijk te versterken wordt aanbevolen om eerst de risico’s en gevolgen op lange termijn grondig te analyseren. De keuzes die nu worden gemaakt zijn bepalend voor de toekomst van Groningen. Als de stakeholders zowel onderling als binnen het systeemniveau in een open dialoog met elkaar de onzekerheden en vragen bespreken, kan dit het proces versnellen. Om meer kennis te vergaren over dynamische belastingen wordt bouwkundige constructeurs ook geadviseerd om in gesprek te gaan met constructeurs uit de scheeps- en werktuigbouw.
De scriptie mag wegens concurrentieoverwegingen vooralsnog niet worden gepubliceerd van de aannemer en constructeur.